Egbert Modderman (1989) heeft zelfs een sleutel van de monumentale stadskerk, om bezoekers zijn werken te kunnen laten zien.

Lekendominicaan Stephan van Erp (1966), hoogleraar theologie in Leuven, was op afstand al getroffen door zijn schilderijen. Voor dit project ontmoetten de twee elkaar een aantal keren, in Groningen en Antwerpen, om te praten over hun werk en leven.

Onderstaande film geeft een indruk van hun gesprek, dat begon bij het boek Leven in volheid. Een christelijke verbeelding, van de Engelse dominicaan Timothy Radcliffe.

In het hoofdstuk over het leven in je lichaam staat een zin die Egbert Modderman trof: ‘In een werkelijk humane samenleving ontmoeten mensen elkaars ogen’.

De gesprekken tussen de protestants gevormde kunstenaar en de katholieke theoloog mondden uit in de uitnodiging aan Modderman om een Sint Dominicus te schilderen.

Egbert Modderman over de schets van zijn Dominicus:

‘Ik heb in Antwerpen een aantal broeders ontmoet en het viel me op dat ze allemaal een persoonlijke band hebben met Dominicus. En ook merk ik dat bestaande afbeeldingen van Dominicus heel veel invloed kunnen hebben op hoe iemand die zijn leven aan de orde geeft Dominicus voor zich ziet.’

‘Als ik het veilig wil doen, dan maak ik een versie waarin hij je heel statisch aankijkt. Maar goed, dat is helemaal niet wie Dominicus was. Uit alle verhalen blijkt dat hij helemaal geen statische figuur was, maar aardig, joviaal, heel actief.’

‘Waar ik uiteindelijk voor gekozen heb is een Dominicus die van stad naar stad loopt, die zijn schoenen onderweg misschien wel heeft uitgetrokken omdat hij die wat wilde sparen. Vlak voor hij aankomt, voor hij begint met preken, doet hij zijn schoenen aan en wrijft eerst zijn voeten wat schoon.’

‘Een intiem beeld, kwetsbaar op een bankje met vieze voeten. Op wat een heel privé-moment is kijk je naar hem. Als iemand op zo’n onbewaakt ogenblik als eerste reactie een open vriendelijkheid heeft, echt contact met je maakt, dan laat dat zien hoe goed iemand is, hoe vriendelijk iemand kan zijn.’

Sint Martinus, te zien in de Martinikerk

Een gespreksfragment dat niet in de film terecht is gekomen:

Stephan van Erp: ‘Zoals jij vertelt over het appel dat er uitgaat van de mensen die je aankijken in de schilderijen over de zeven werken van barmhartigheid: dat is algemeen menselijk. Je kunt het ook vertellen zonder de religieuze context. Maakt het voor jou nog wat uit dat het over geloven gaat?’

Egbert Modderman: ‘Eigenlijk gaan al die schilderijen over een opwelling van het goede, dat je diep van binnen aanvoelt: dit is het moment een vriend op je schouders te nemen of om medelijden te hebben.’

‘Dat ken ik vanuit het geloof, dat heeft me gevormd daarin. Niet alleen in mijn jeugd, ook mijn persoonlijke geloof speelt een rol om die gevoelens te waarderen en op waarde te schatten. Het is wat mij betreft authentiek om deze momenten te schilderen, omdat ik dat geloof heb. Ik weet niet of dat een antwoord is?’

Stephan: ‘Maar natuurlijk. Mag ik eens een theologische vraag stellen? In het boek van Timothy Radcliffe hebben wij samen dat hoofdstuk over het lichaam gelezen. Ik koos dat omdat ik in jouw schilderijen de huid zie, de lichamelijke aanwezigheid van mensen.’

Stephan: ‘In dat hoofdstuk van Radcliffe staat een citaat uit het boek Handelingen, over de eerste genezing. Er zit een verlamde man te bedelen. Petrus en Johannes lopen langs, de man die zitten te bedelen kijkt hen aan en vraagt om een aalmoes.’

‘En dan zegt Petrus: “Kijk ons eens aan?” En ze kijken hem zelf ook aandachtig aan. Dan zegt Petrus: “Ik kan je geen aalmoes geven, wat ik je wel kan geven is de liefde van Jezus Christus”.’

‘Dan gaat het opeens heel nadrukkelijk over het geloof in die figuur Jezus Christus. Niet meer over het goede, niet meer over de emotie of dat wij soms armen moeten helpen, maar over de figuur van Jezus Christus.’

‘Speelt dat nou in jouw schilderijen ook een rol? Of hou je je echt louter bij het goede, het schone en het appel dat er van die mensen uitgaat als ze je aankijken?’

Egbert: ‘Ik denk het laatste. Kijk, de essentie van het christendom, het geloof in Jezus, dat voelt voor mij als het meest privé. Mijn hele leven al heb ik gedacht: liefde, genade, het goede doen dat valt nog te rationaliseren, maar waarom ik nou christen ben en niet moslim of boeddhist… Eigenlijk valt dat niet goed uit te leggen.’

Egbert: ‘Het enige wat ik wel kan zeggen is ik niet kan zeggen dat ik er niks heb of er niet in geloof. Dan voelt niet eerlijk naar mezelf toe. Omdat ik aanvoel dat ontkennen niet bij me past, merk ik dat ik het gewoon moet accepteren.’

‘Uiteindelijk is dat de kern van mijn geloof geworden, maar dat valt niet te vatten in een schilderij.’

‘Uit dat onbegrijpelijke wat de kern is vloeien een heleboel andere dingen, zoals alle thema’s waar ik hier over schilder. Het zit erin verweven en het zit erachter, maar het is voor mij net een stap te ver om dat zo duidelijk in die schilderijen te stoppen. Dan zou ik anderen overtuigen van iets waar ik zelf helemaal niet zo zeker van ben, maar wat ik wel erg waardeer.’

Lachend: ‘Het gaat wel heel erg de diepte in! Ik schrik er een beetje van.’

Stephan: ‘Het gaat hartstikke goed.’

De onthulling van de verbeelding van Dominicus door Egbert Modderman zal op deze site en op die van de dominicanen worden aangekondigd.

Met dank aan leden van de dominicaanse familie, die de financiering van het schilderij mogelijk maken.