Klassiek wordt dit woordgebruik gezien als metaforisch. Recente neurowetenschappelijke studies tonen echter aan dat de affectieve component van deze ervaringen gedeeld wordt met die van fysieke pijn. In mijn onderzoek argumenteer ik dat dit een grote invloed heeft op hoe wij kijken naar pijn, en dat sociale pijn niet enkel metaforisch kan worden gezien maar als vergelijkbaar met fysieke pijn. Dit heeft belangrijke ethische implicaties: sociale pijn zou dan bijvoorbeeld erkend moeten worden en behandeld zoals men fysieke pijn behandelt. Zo ook vanuit het perspectief van de morele verantwoordelijkheid, zowel sociaal als individueel. Een striktere aanpak is dan nodig om sociale pijn in relaties (door uitsluiting, marginalisering, verzwijging, enzovoort) te beperken, zoals al het geval is met fysieke pijn.
In mijn onderzoek heb ik gefocust op de filosofische aspecten van deze thematiek, maar er zijn ook theologische implicaties. De verlossing door Christus draait immers om de noodzaak van verzoening – met God en onder ons als mensen – en zo ook om vergeving en eenheid binnen het Lichaam van Christus. Dit verlangen naar verlossing door goddelijke en menselijke verzoening is niet optioneel, maar ligt verankerd in ons wezen.
Wat heeft je getroffen gedurende je verblijf in België?
Wil je enkele ervaringen met onze lezers delen?
Wat me zeker heeft getroffen is de meertaligheid en culturele diversiteit, zowel in de Belgische samenleving als in de kerk, alsook in het klooster van Leuven, waar ik warm ben verwelkomd. Dit is een prachtig voorbeeld van hoe Christus gekomen is om allen te roepen en in Hem de hele mensheid te verenigen, ongeacht de culturele achtergrond. Bijzonder was het sterke gemeenschapsgevoel en de vlotte uitwisseling van zienswijzen – tussen zowel gewijde als niet-gewijde broeders – ook al wonen er in de Leuvense gemeenschap niet enkel broeders uit verschillende regio’s in België maar ook uit andere landen wereldwijd, en ondanks het feit dat communicatie vooral in het Engels gebeurt. Het is mooi om zien dat je je als leden van eenzelfde orde ‘thuis’ kunt voelen, ook in gemeenschappen die niet in je vaderland liggen. De broederlijkheid waarmee ik werd verwelkomd, en die ik ook heb ondervonden in de contacten met andere kloosters, heeft een sterke indruk op me nagelaten. Betekenisvol in dit opzicht was de uitnodiging van broeders van andere kloosters om op het patroonsfeest van hun gemeenschap samen te komen voor gebed en een maaltijd.
In het afgelopen jaar namen we als gemeenschap van Leuven samen deel aan de vieringen van het Triduum in de Engelstalige-internationale parochie te Kraainem, aangezien ons klooster in renovatie is. De parochie in Kraainem is toevertrouwd aan de pastorale zorg van een team van dominicanen, die zo met ons de vruchten deelden van hun apostolische bezigheid.
Aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte was ik onder de indruk van de organisatie van de universiteit, het internationale karakter en in het bijzonder de aandacht en de steun voor onderzoek.
Wat kunnen Belgen leren van Italianen en vice-versa?
In het algemeen is de organisatie die ik in België heb gezien iets dat zeker ontbreekt in Italië, en Italianen zouden op dit vlak strenger kunnen zijn, zeker inzake planning op lange termijn. Al heb ik in België soms ook een bureaucratisering vastgesteld waar wij in Italië meer de neiging hebben flexibel te zijn (Italianen hebben een meer ontspannen benadering… en kunnen uitzonderingen maken!). Misschien kunnen Belgen nog iets leren van de Italiaanse vaardigheid om onverwachte situaties en problemen aan te pakken. Zoals ik eerder zei, denk ik – vanuit het perspectief als student én dominicaan – dat Italië er voordeel uit kan halen om meer aandacht en middelen te schenken aan onderzoek en publieke universiteiten, iets wat er in België meer is. Tot slot, aangezien ik uit een ‘wijnland’ kom – ook al ben ik zeker geen grote drinker, en ik vooral melk tot me neem, dit tot mijn schande, zoals de prior van Leuven kan bevestigen (lacht) – zou ik zeggen dat de Belgen genot zouden kunnen hebben van een verdere verkenning van de verscheidenheid aan wijnen – al doen ze dit al tot op zekere hoogte. Maar, meer dan wat dan ook, zouden wij als Italianen een grotere waardering kunnen ontwikkelen voor de kwaliteit en de verscheidenheid van het Belgische bier, zeker na te hebben ontdekt dat in België de dominicanen met Sanctus Dominicus hun eigen bier hebben!