Article header background
Terug naar overzicht

Tiemen Brouwer OP

image

De dominicaanse biechtvaders van de S. Maria Maggiore (2)

In dit artikel in twee delen stelt onze Nederlandse medebroeder Tiemen Brouwer de geschiedenis voor van het college der biechtvaders verbonden aan de Santa Maria Maggiore-basiliek in Rome, waarvan hijzelf lid is. Dit college bestaat uit twaalf dominicanen, komende van over de hele wereld om in zoveel mogelijk talen biecht te kunnen horen. Het college werd in 1568 gesticht door de dominicaanse paus Pius V. Nu, in het Jubeljaar 2025, is het er alle hens aan dek! Vandaag deel 2: van de 19de eeuw tot het Jubeljaar 2025.

image

Selfie! Pater Tiemen Brouwer samen met pater Anton Milh in het binnentuintje van het Collegio, november 2022.

Jaren was er na de Napoleontische tijd een onderbezetting van biechtvaders. Pas met de komst van P. Tommaso Masetti, eind vijftiger jaren van de negentiende eeuw, komt de communiteit weer op volle sterkte.

Sloop van het Boncompagniaanse huis om de straat te verbreden

Een nieuwe fase treedt in, wanneer in 1870 de Italiaanse eenheidsstaat wordt uitgeroepen en Rome de hoofdstad wordt. Talloze kloosters werden opgeheven en de bezittingen geconfisqueerd. Vanwege haar directe verbintenis met de H. Stoel wordt de communiteit van S. Maria Maggiore hiervoor gespaard. Wel krijgen de paters te maken met de grootse bouwplannen, die de nieuwe regering koestert voor de hoofdstad.

De Esquilijn, tot dan toe een gebied met slechts tuinen en enkele grote villa’s wordt langzamerhand volgebouwd met negentiende eeuwse ‘hoogbouw’. Straten en pleinen worden aangepast om de stad ‘Europese allure’ te geven. Daartoe moet het plein voor de S. Maria Maggiore worden vergroot en de Via Merulana verbreed. Ten gevolge van dit laatste wordt het Boncompagniaanse convent gesloopt en komt in 1889 het gebouw gereed, zoals het er nu staat, maar nog zonder de twee bovenste hotelverdiepingen. Deze laatsten worden in de jaren twintig van de vorige eeuw op het dakterras geplaatst en staan in verbinding met het hotel, dat in een overgebleven stuk van de tuin werd opgetrokken. Het was een project van de Romeinse provincie, die aan de ene kant grote uitgaven doet, aan de andere kant inkomsten verwerft die ten goede komen aan provincie en Penitentiarie.

Tiemen Brouwer OP


“De Heer moge helpen, dat ons College in het huidige Jubeljaar goed op deze unieke gebeurtenis inspeelt en dat zoekers en zondaars onder de pelgrims Gods barmhartigheid mogen vinden.”

In het Heilig Jaar 1950 groei van pelgrims en toeristen

De laatste grote verandering vindt plaats in 1955, niet zozeer wat de woonruimte betreft, maar betreffende de interne samenstelling van het college. Rome wordt na de oorlog steeds meer een miljoenenstad. Tevens neemt de toeloop van pelgrims en toeristen toe, al merkbaar in het Heilig Jaar 1950, ten gevolge van vereenvoudigde reismogelijkheden, niet slechts voor de elite, maar ook voor de gewone man en vrouw. Dit vraagt om aanpassing van de biechtfaciliteiten met name in S. Maria Maggiore, de basiliek, die door zijn centrale ligging vlak bij station Termini een grote aantrekkingskracht heeft en nog steeds heeft.

Er komen nieuwe afspraken van de Orde met de H. Stoel. Het generaal bestuur neemt de verantwoordelijkheid over van de Romeinse provincie. Het aantal biechtvaders wordt (weer) op 12 vastgesteld. Zij zijn afkomstig uit velerlei landen tot Canada, Australië, Indië en Argentinië toe. Uit Nederland komt P. Marcolinus Helling, later P. Jaime Visker. Uit België komt in de negentiger jaren P. Rafaël De Brabandere, die rond de eeuwwisseling voor twee termijnen prior zal zijn. Na de val van het ijzeren gordijn verschijnen de Oost-Europeanen.

De fameuze ‘stok’ verdwijnt

De periode van het Tweede Vaticaans Concilie laat niet veel verandering zien, hooguit kort na het Concilie het verdwijnen van de fameuze ‘stok’. Iedere biechtstoel was ervan voorzien. Een gelovige die neerknielde voor de biechtstoel kon er een zachte tik mee op het hoofd krijgen, hetgeen hem of haar een aantal aflaten verleende. Nieuwe inzichten inzake vrome gebruiken deden de stok verdwijnen.

Eveneens als vrucht van het Concilie kan de gewoonte beschouwd worden om maandelijks op de centrale Penitentiarie met alle biechtvaders van de vier pauselijke basilieken samen te komen. Onder voorzitterschap van de kardinaal-groot-penitencier (op dit moment kardinaal Angelo De Donatis, oud-vicaris van de paus voor het bisdom Rome) vindt bij die gelegenheid een bijeenkomst plaats, waarbij een deskundige op het gebied van de moraaltheologie of een andere wetenschap een voordracht houdt over een actueel onderwerp, het kerkelijk praktisch handelen betreffende.

2025, het derde Jubeljaar na de eeuwwisseling

Een volgende fase gaat in met het Groot-Jubeljaar 2000, gevolgd door de Jubeljaren 2017 en nu 2025. Een ongekend aantal pelgrims brengen deze Jubeljaren naar de ‘eeuwige stad’.

De Heer moge helpen, dat ons College in het huidige Jubeljaar goed op deze unieke gebeurtenis inspeelt en dat zoekers en zondaars onder de pelgrims Gods barmhartigheid mogen vinden.

Nog even heel concreet om een idee te krijgen van de aantallen, die naar ons toekomen: in de eerste week van dit nieuwe Jaar heb ik de biecht gehoord van 195 penitenten. Bij de medebroeders zal het niet veel anders zijn geweest. We zijn met zijn twaalven, dus reken maar uit: 12 x 195 = ...!

image

Ons Collegio zoals het nu is, gebouwd in 1889. In de twintiger jaren van de vorige eeuw werden twee hotelverdiepingen op het dakterras toegevoegd.

image

Groepsfoto in de sacristie van de basiliek voor de aanvang van de liturgia penitenziale (boeteviering met biechtgelegenheid) van 19 februari j.l. Drie medebroeders ontbreken. Rechts Tiemen Brouwer.