Michaël Steehouder (foto: Lex Molenaar) is Neerlandicus, communicatiewetenschapper en schrijver van liturgische teksten.

Henk Jongerius zou ik een poëto-prediker willen noemen, vooral vanwege het karakter van zijn liederen. Ik lees en zing ze niet als theologische beschouwingen, maar eerder als kleine preekjes, of liever nog: overwegingen – bijna altijd naar aanleiding van woorden uit de Bijbel.

Maar het zijn wel een heel speciaal soort preken, die liederen van Henk. Ze zijn niet didactisch, niet moraliserend. Het zijn geen donderpreken, bedelpreken, kanselpreken.

De liederen-preken van Henk zou ik willen omschrijven als: overwegingen die een brug bouwen tussen wat je in de Schrift kunt beluisteren en wat je allemaal meemaakt in je leven. Te midden van alles laat Henk Jongerius ons zingen: Hoor hoe God met mensen omgaat.

De liederen van Henk leggen de Bijbel niet uit, maar maken de Bijbelverhalen in je wakker, ze roepen je eigen ervaringen, gevoelens, gedachten op bij de Bijbel. En ze nodigen ons als lezers, en vooral als zangers uit om in onszelf te keren en onze eigen gevoelens te onderzoeken.

Een populaire methode van tekstonderzoek in de communicatiewetenschap is woorden tellen. Ik heb dat toegepast op de 205 liederen van Henk Jongerius, en dat leert een paar aardige karakteriseringen van zijn teksten op.

Het meest voorkomende woord in die liederen is het woord Gij – met een hoofdletter. Het komt 308 keer voor. En op de tweede plaats staat het woord mens/mensen; dat komt precies één keer minder voor: 307 keer. Nummer drie is leven met 175 keer, op de voet gevolgd door het woord woord/woorden, met 168 keer. Flink wat minder, maar nog steeds rond de honderd keer vinden we de woorden God, licht, gaan en Naam.

Daar draait het dus om in de liederen van Henk Jongerius: Gij-God met de Naam aan de ene kant, en mensen die leven en gaan in licht aan de andere kant.

En de brug daartussen is het woord. Niet het woord van de prediker, niet het woord van Henk Jongerius, maar het woord van de Schrift dat we mogen horen (55), en waarnaar we luisteren (22). Luisteren met verwondering. Luisteren tot bezinning.

Henk zei me een paar weken geleden: ‘Mijn liederen zeggen zoiets als: moet je luisteren wat ik hoor, hoor jij dat ook?’ Meer dan te verkondigen probeert Henk zijn zangers deelgenoot te maken van zijn verwondering. Maar ook van zijn twijfel en geloof, zijn dankbaarheid en zijn verdriet.

*

Klik hier voor de hele tekst van de toespraak van Michaël Steehouder voor Henk Jongerius

Klik hier voor de website van Michaël Steehouder.