Ik neem aan dat je al naar een winkel of warenhuis bent geweest... en bent vertrokken met iets anders dan wat je nodig had of van plan was te kopen... Het is vroeg of laat iedereens ervaring! We hebben ook soortgelijke ervaringen in onze relaties en menselijke ontmoetingen. Dit is wat grappig is aan dit buitengewone verhaal van de Samaritaanse vrouw die we zojuist hebben gehoord. Het evangelie is een prachtige manier om met de dubbele betekenis om te gaan! Bij de put van Sykar kreeg Jezus uiteindelijk niet het water dat hij was komen halen. Moe en dorstig, — letterlijk uitge-put — wil Jezus zijn dorst lessen. Maar als we ons aan de tekst houden, geeft de Samaritaanse vrouw hem niet te drinken. Anderzijds ging deze vrouw niet weg met het water dat ze dacht nodig te hebben. Verloren, emotioneel uitgeput, vertrok de Samaritaanse vrouw zonder datgene waar ze voor gekomen was, maar met veel meer dan ze durfde te hopen!
Dit is de ervaring van elke ontmoeting in waarheid. We vertrekken met veel meer dan we dachten dat we zouden krijgen.
Deze dialoog vindt plaats op het middaguur, wanneer er geen schaduwen zijn, geen maskers, geen ontsnappingsmogelijkheid. Alsof we onszelf confronteren met het essentiële. Deze ontmoeting van het evangelie is het beeld van al onze ontmoetingen wanneer een persoon - door zijn woord, door een gebaar of een eenvoudige aandacht - ons helpt om tot de waarheid over onszelf te komen. We kunnen in feite deze mensen ontmoeten die ons uitvergroten, die ons dwingen om in onszelf het verlangen naar waarheid uit te diepen, het verlangen om lief te hebben en bemind te worden in ruil daarvoor. "Elk verzoek is altijd een verzoek om liefde", schreef de psychoanalyticus Lacan.
Dit is wat dit Evangelie van vandaag ons uitnodigt te herontdekken: te drinken uit de bron van wat ons werkelijk draagt. Dit is wat Jezus deze vrouw van Samaria aanbiedt: hij laat haar toe zichzelf te zijn, wat haar verhalen of haar verleden ook mogen zijn. Hij laat haar haar angst, haar schaamte, haar oordelende blik achter zich laten, zodat ze zich niet meer kan verstoppen, zodat ze terug kan keren naar de stad en anderen kan laten zien hoe ze is! Soms zijn er maar een paar woorden nodig om de moed te herstellen, om iemand in alle waarheid onder ogen te zien. Net als bij de Samaritaanse vrouw zijn onze reizen misschien bezaaid met fouten, doodlopende wegen, schimmige gebieden, mislukkingen waar we uit proberen te ontsnappen. Dit zal nooit het einde van ons verhaal zijn. De gelukkige en moeilijkere gebeurtenissen, de vreugdevolle of pijnlijke ontmoetingen verbleken nooit helemaal, maar zijn in ons gegrift in de put van ons hart. Of onze wateren nu stilstaan, of dat de nostalgie of het onvermogen om vooruit te komen er zich vestigen, God zal ons daar altijd ontmoeten, in ons hart, op die zeer precieze plaats waar we alleen kunnen komen om onze batterijen weer op te laden. De Samaritaanse vrouw dat ben jij, dat ben ik, met onze waterreservoirs en stilstaand water. Vol met vragen waarschijnlijk, met niet opgeloste problemen ongetwijfeld, met familiale of sentimentele moeilijkheden misschien... Maar wat onze wegen ook zijn, als we over de rand van ons hart overhellen om onze dorst te lessen, worden we niet terug naar onszelf gebracht, maar kunnen we ons openstellen voor het anderszijn.
Dit is het buitengewone pad van de Samaritaanse vrouw. Ze ervaart een diepe put... Als we ons naar binnen buigen, reflecteert het water op de bodem ons beeld niet, op een narcistische manier, maar leidt het ons naar iets dat nog dieper ligt! De vraag die ons wordt gesteld is dus heel eenvoudig: waar vinden we onze herbronning? Wat is dit nou, die put, dit emotionele reservoir die gewoon wacht om gevuld te worden? Wat is dit nou, deze evenwichtsplaatsen, die we moeten opvullen, waaraan we soms onze dorst moeten lessen om zelf niet uitgeput te raken? Om daar achter te komen, zullen we altijd uitgenodigd worden om aan de rand van ons hart te zitten, om onze geschiedenis te herlezen, in waarheid, zonder schaamte of trots, in de middagzon, in het licht van Christus. Niets kan dit dieptebeeld in ons wegnemen - ouderdom noch ziekte - omdat het zijn bron in God heeft. Het is die plaats waar een bron altijd zal ontspringen en waar de Geest ons onophoudelijk bereikt. Dit is de weg die we moeten inslaan : de waarheid over onszelf te maken door de omweg van degenen die we proberen lief te hebben. Dan ontdekken we een bron van leven en liefde die altijd dieper is dan we ons voorstellen. Amen.