Beslissing en brief
Vertrek van Paulus

Handelingen van de Apostelen 15, 22-41

Beslissing en brief | Vertrek van Paulus

22Toen besloten de apostelen en de oudsten samen met de hele gemeente enige mannen uit hun midden te kiezen en met Paulus en Barnabas naar Antiochië te sturen: Judas, bijgenaamd Barsabbas, en Silas, mannen van aanzien onder de broeders, 23en hun het volgende schrijven mee te geven: “De apostelen en de oudsten zenden aan de broeders uit de heidenen in Antiochië, Syrië en Cilicië hun broederlijke groet. 24Daar wij gehoord hebben dat sommigen van ons u door woorden in verwarring hebben gebracht en uw gemoederen verontrust, zonder dat ze van ons enige opdracht hadden gekregen, 25hebben wij eenstemmig besloten enige mannen uit te kiezen en naar u toe te sturen in gezelschap van onze dierbare Barnabas en Paulus, 26mensen die zich geheel en al hebben ingezet voor de naam van onze Heer Jezus Christus. 27Wij hebben dus Judas en Silas afgevaardigd, die ook mondeling hetzelfde zullen overbrengen. 28De heilige Geest en wij hebben namelijk besloten u geen zwaardere last op te leggen dan de onvermijdelijke: 29u te onthouden van spijzen die aan afgoden geofferd zijn, van bloed, van wat verstikt is en van ontucht. Als gij uzelf daarvoor in acht neemt zal het u goed gaan. Vaarwel!”

30Na afscheid genomen te hebben reisden zij naar Antiochië. Daar riepen zij de gemeente bijeen en overhandigden de brief. 31Zij lazen hem en waren blij over de troostvolle inhoud. 32Judas en Silas, die zelf ook profeten waren, sterkten de broeders met vele bemoedigende woorden. 33Na enige tijd daar te hebben doorgebracht namen zij in vrede afscheid van de broeders en keerden terug naar die hen gezonden hadden. 34Paulus en Barnabas bleven in Antiochië 35en met nog vele anderen gaven zij daar onderricht en verkondigden het woord des Heren. 36Na enige dagen zei Paulus tot Barnabas: “Laten we nog eens de broeders gaan bezoeken in alle steden waar we het woord des Heren verkondigd hebben, om te zien hoe het hun gaat. 37Nu wilde Barnabas ook Johannes, bijgenaamd Marcus, meenemen, 38maar Paulus vond het beter iemand die hen in Pamfylië in de steek had gelaten en zich niet met hen aan het werk gewijd had, niet meer mee te nemen.

39Het meningsverschil liep zo hoog, dat ze uit elkaar gingen en Barnabas samen met Marcus scheepging naar Cyprus. 40Paulus daarentegen liet zijn keus vallen op Silas en vertrok, door de broeders aan de genade van de Heer aanbevolen. 41Hij reisde Syrië en Cilicië door en sterkte de gemeenten.

Beslissing en vertrek van Paulus

Aan het einde van dit hoofdstuk verandert de toon. Na de beslissing van wat soms “het Apostolisch Concilie van Jeruzalem” wordt genoemd. Dit markeert de overgang in het verhaal tussen de periode van de apostelen en de evangelisatie van de niet-Joden. We zijn ver verwijderd van de nogal irenische voorstelling aan het begin van de Handelingen der Apostelen. Terwijl Lucas in de eerste regels van dit bijbelboek de apostelen afschildert als een groep die eensgezind is en alles gemeenschappelijk bezit, lijkt de rest van het verhaal meer overeen te komen met onze werkelijkheid. Het toont ons conflicten en spanningen. En vandaag scheiden de wegen zich. Paulus vertrekt met Silas. Barnabas neemt Marcus mee. Laten we toegeven, dit conflict en de onenigheid tussen Barnabas en Paulus geven ons stof tot nadenken. De tekst spreekt van ergernis. Het Griekse woord is παροξυσμός, uitbarsting. We kunnen ons goed voorstellen dat de spanning tussen de hoofdpersonen een hoogtepunt bereikt. Het escaleert tot het punt waarop Paulus afscheid neemt van zijn voormalige collega.

Is het een mislukking? Misschien wel.

Maar laten we eens kijken naar de Geest die aan het werk is... Is een scheiding soms niet nodig? Zijn er geen vruchtbare scheidingen die ons in staat stellen om nieuwe uitdagingen aan te gaan? Het meningsverschil van Paulus, Silas, Barnabas en Marcus leidde er uiteindelijk toe dat zij zich concentreerden op wat essentieel was! Zoals Daniel Marguerat in verband met deze tekst opmerkt, keert Barnabas met Johannes terug naar zijn plaats van afkomst, Cyprus. Ook Paulus is op weg naar zijn geboortestreek, Tarsus. En dit is misschien wel het kernpunt van de tekst: een terugkeer naar onze eigen bron. Wanneer we conflicten en diepe meningsverschillen hebben, wanneer er geen vriendelijkheid meer te bespeuren valt, wanneer er niet meer gepraat wordt en er geen vertrouwen meer is, wanneer tederheid zoek is in onze relatie, is het misschien beter om niet alles in het werk stellen om tot een verzoening te komen. Laten we dan teruggaan naar wat misschien onze bron is. Laten we teruggaan naar wat essentieel is. Maar laten we dat niet alleen doen, nooit alleen. Het is twee aan twee dat de Handelingen doorgaan. Was dat ook niet de briljante ingeving van Sint Dominicus in de begindagen van de Orde om de broedergroep te splitsen en hen twee aan twee uit te zenden? Laten we dus naast degenen lopen die ons begrijpen: familieleden, collega's, vrienden. En mogen de spanningen die we soms doormaken ons stimuleren om meer toenadering te zoeken tot diegenen met wie we in “harmoniefase” zijn.