Eerste zondag van de Advent

De eerste lezing uit de profeet Jeremia introduceert deze spanning door middel van een belofte die verder reikt dan de onmiddellijke historische context. Geschreven in een tijd van ballingschap en politieke onrust, waren de woorden van Jeremia aan Israël toen alle hoop verloren leek: “Ik zal de belofte vervullen die Ik aan Israël en Juda gedaan heb... Ik zal voor David een rechtvaardige nakomeling laten opstaan; hij zal recht en gerechtigheid doen in het land” (Jeremia 33:14-15). De belofte die Jeremia hier brengt aan het volk roept op tot een radicaal vertrouwen in de trouw van God. Zijn woorden zijn gericht aan een volk dat geconfronteerd wordt met de realiteit van een ogenschijnlijk afwezige God, een God die hen, in hun ogen op dat moment, Zijn bescherming leek te hebben onthouden. Deze uitnodiging om te vertrouwen in de stilte van God roept een vraag op die ook vandaag de dag weerklinkt: hoe leef je met integriteit en hoop wanneer de vervulling van goddelijke beloften onzeker of zelfs uitgesteld lijkt? Jeremia’s antwoord ligt in de trouw van God, een thema dat doordringt in het Oude Testament, waar God voortdurend Zijn volk terugroept om te vertrouwen, zelfs wanneer de omstandigheden somber lijken. Jeremia’s profetie herinnert ons eraan dat Gods daden zich vaak ontvouwen buiten onze tijdschema’s en op manieren die geduld en de bereidheid om te vertrouwen in Zijn doel vereisen. Hoop, in deze context, wordt een bewuste keuze om te geloven in Gods beloften, zelfs wanneer ze veraf of onduidelijk lijken. Deze spanning tussen goddelijke soevereiniteit en menselijke verwachtingen opent vaak ruimte voor een diepere reflectie, ondanks de ontoegankelijkheid ervan.

Paus Franciscus herinnert ons eraan dat “Hoop niet teleurstelt wanneer zij geworteld is in Degene die trouw blijft.” Advent is dan ook niet passief wachten, maar “actief wachten”, een transformatieve periode waarin we deelnemen aan Gods werk door ons geloof te verdiepen en ons in te zetten voor de wereld om ons heen. Het is een tijd van voorbereiding die ons oproept om te groeien, te vertrouwen en gevormd te worden door onze hoop. Advent wordt zo niet slechts een tijd van wachten, maar een tijd van vorming—één die ons vormt door de daad van anticiperen op Gods handeling. Advent daagt ons uit om een leven te omarmen dat niet gericht is op onmiddellijke bevrediging, maar op een vast vertrouwen in Gods beloften, zelfs wanneer ze zich ontvouwen buiten ons begrip.

De brief van de heilige Paulus aan de Thessalonicenzen voegt een extra dimensie toe aan deze vraag. Paulus spoort zijn toehoorders aan om hun liefde en toewijding tot elkaar te verdiepen, terwijl hij bidt dat zij “onberispelijk in heiligheid… zullen zijn bij de komst van onze Heer Jezus” (1 Tessalonicenzen 3:13). Deze oproep daagt ons uit om na te denken over de andere dimensies van ons wachten. Voor Paulus is deze voorbereiding geen passieve toestand, maar een actieve cultivatie van deugd. Paulus’ visie op “onberispelijkheid” roept ons op tot een leven dat nauw aansluit bij Gods wil, geworteld in een liefde die zelfopofferend, transformerend en vrij van egoïsme is. Voor Paulus houdt de voorbereiding op de komst van Christus niet alleen persoonlijke vroomheid in, maar ook een diepe toewijding om anderen lief te hebben zoals God ons liefheeft, en zo een gemeenschap te scheppen waar de aanwezigheid van Christus kan wonen. Zoals de heilige Thomas van Aquino leerde: “Liefhebben is het goede van de ander willen.” Paulus’ oproep om liefde in daden uit te drukken herinnert ons eraan dat onze voorbereiding niet alleen spiritueel is, maar ook relationeel. Wanneer we onze harten openen voor de mensen om ons heen, scheppen we een gastvrije ruimte waar Christus kan verblijven.

Deze oproep vormt de basis voor een oprechte voorbereiding op de komst van Christus. Door te leven met een liefde die de goddelijke weerspiegelt, bereiden we ons niet alleen voor Christus’ komst; we brengen Hem hier en nu aanwezig in de wereld. Advent is dan een uitnodiging om een liefde te belichamen die het Koninkrijk anticipeert, en om onze overtuigingen in de praktijk te brengen in het dagelijks leven. Paulus’ woorden nodigen ons uit tot reflectie over hoe ons geloof in Gods liefde onze relaties met anderen beïnvloedt. Hoe vormt mijn begrip van Gods liefde de manier waarop ik met anderen omga? Op welke manieren kan mijn liefde voor anderen een daad van voorbereiding zijn op de terugkeer van Christus?

In het evangelie van vandaag richt Jezus onze blik op de toekomst en roept ons op waakzaam te zijn zonder angst. Hij spreekt over tekenen en onrust, over de natuur in nood, niet om ons bang te maken maar om onze blik te richten op de horizon van goddelijke belofte: “Sta op en hef uw hoofd, want uw verlossing is nabij” (Lucas 21:28). Deze oproep tot waakzaamheid weerspiegelt een gereedheid, een houding die de spanning tussen angst en hoop vasthoudt zonder aan een van beide uitersten toe te geven. De woorden van Jezus nodigen ons uit tot een waakzame gereedheid, die een bewustzijn van de kwetsbaarheid van de wereld balanceert met een vreugdevol, onwankelbaar vertrouwen in Gods voorzienigheid. Deze oproep tot waakzaamheid wordt een hoopvolle verwachting, die ons aanmoedigt om standvastig en vredig te blijven, vertrouwend op de komst van onze verlossing.

Deze Advent worden we uitgenodigd om een waakzaamheid te ontwikkelen die niet angstig maar vredig is, niet passief maar betrokken. We zouden ons kunnen afvragen: Welke angsten of zorgen wegen het zwaarst op mij? Laat ik toe dat ze mij afleiden van Gods werk in mijn leven? Jezus waarschuwt tegen de “slaperigheid” die voortkomt uit het te zeer absorberen van de “zorgen van het leven” (Lucas 21:34), en herinnert ons eraan geestelijk alert en bewust te blijven. Advent roept ons op tot herijking, om een diepere afstemming met Gods wegen te zoeken, in het vertrouwen dat Hij aanwezig is in zowel onze dagelijkse strijd als onze overwinningen.

In deze vier weken van Advent laten we ons leiden door het thema van waakzame voorbereiding, geïnspireerd door de inzichten van Jeremia’s profetie, Paulus’ oproep tot liefde en Jezus’ uitdaging om zonder angst te leven. Mogen we reflecteren op hoe deze lezingen in ons eigen leven weerklank vinden, ons uitnodigend tot een vernieuwd gevoel van doel en een versterkte hoop. Advent is geen periode die het bestaan van angst ontkent, maar een periode die ons oproept daarbovenuit te stijgen. Het is een uitnodiging om de transformerende kracht van Gods beloften te ontmoeten en ons voor te bereiden met zowel verstand als hart op de komst van Degene die de bron is van ware vrede, vreugde en gerechtigheid.

Op deze manier worden wij niet enkel mensen die op Christus wachten, maar mensen wier leven getuigt van Zijn komst, hier en nu. Door daden van liefde, dienstbaarheid en vriendelijkheid maken wij Christus’ aanwezigheid vandaag voelbaar in de wereld. Laten we deze Advent omarmen met harten die openstaan voor transformatie, en zo bakens van hoop worden voor anderen. Amen.

Fotocredit: iStock / InkaOne