Elia kwam in een groot conflict met de machthebbers van zijn tijd. Hij verkondigde de superioriteit van Jahweh tegenover de goden die de koningen aanbaden. Dat deed hij vaak op een gewelddadige manier, met vuur en doodslag. Hij liet alle profeten in dienst van de koning vermoorden. Dacht hij hiermee Jahweh te dienen?
Ook in hedendaagse oorlogen, wordt er vaak oorlog gevoerd in naam van God. Oorlogen zogenaamd tegen ongelovigen of om de christelijke waarden te verdedigen.
Maar geweld roept tegengeweld op. De profeet vreest voor zijn leven. Hij is bang voor de wraak van de koning en ziet het leven niet meer zitten. Hij houdt het leven niet meer uit, het is hem allemaal te veel en hij wil sterven. Hij trekt zich terug in de eenzaamheid.
Zou het ook kunnen dat er nog meer aan de hand is? Dat hij een gevoel heeft dat wat hij deed niet beantwoordt aan Gods wensen? Dat God het hem op een subtiele manier laat gewaarworden dat hij in zijn acties te veel eigenbelang heeft uitgeleefd? Dat hij daardoor zijn diepste wezen als gezondene van God tekort deed? Dan is zijn leven zinloos geworden. Hij had gedacht dat hij beter was, beter dan zijn voorvaderen, maar komt tot de conclusie dat dit niet het geval is.
Elke levenscrisis is een kans tot groei en bevrijding uit een te sterke ego- gerichtheid. Het gaat om bekering, om ons los te maken van ons ego en naar God te richten. Een zelftransformatie. Hebben we daar niet allemaal voortdurend mee te maken?
Laat ons de verschillende fases onderscheiden die Elia in zijn proces van zelftransformatie doorloopt.
Hij trekt zich terug in de woestijn en zet zich onder een bremstruik. Hij spreekt tot God zijn verlangen uit om te sterven. Vervolgens verwoordt hij zijn zelfkritiek dat hij niet beter is dan zijn voorvaderen.
In deze zelfkritiek spreekt zijn ego dat beter wil zijn dan anderen. Er is nog geen acceptatie van zijn menselijke tekort, dat de weg naar Gods liefde opent.
Gods liefde komt naar hem toe in een visioen. Hij voelt een duw in zijn zij terwijl een engel hem versgebakken brood en drinken aanbiedt, met de woorden:” Sta op en eet.” De eerste keer negeert hij deze impuls om op te staan, maar eet en drinkt wat hem is aangeboden.
Als iemand al dan niet ontredderd bij ons aanklopt, geven we ook spontaan iets te drinken en te eten. Het geeft de ander een gevoel van welkom te zijn, ook al voelt die zich ellendig.
Het gebeurt een tweede keer dat Elia in zijn lijf de impuls gewaarwordt om op te staan. De engel moedigt Elia aan om te eten en te drinken met de woorden “anders gaat de reis uw krachten te boven.” Elia pakt de suggestie om op eis te gaan aan en staat op. Hij gaat 40 dagen en nachten op weg naar God.
Wat doen wij als we iets deden dat niet zo goed was als we dachten? Houden we vast aan ons grote gelijk zoals ons ego ons influistert? Trekken we ons terug, verbergen we ons uit schaamte? Of durven we erkennen en uitspreken dat we gefaald hebben. Dat kan de start zijn om ons te bevrijden uit de greep van ons ego, het begin van bekering naar God toe.
Hoe kunnen we ons bewust worden van de subtiele wenken van God om weer rechtop te staan? Zijn we voor elkaar wat de engel van God deed naar Elia?
Als we ons welkom voelen met ons beperktheden in een liefdevolle ontvangst, kunnen we in onze kracht en waardigheid blijven ondanks ons tekortschieten. En op weg gaan.
Eens in beweging heeft Elia de moed om de woestijn in te gaan. Is het niet de woestijn van het niet- weten wat goed is om te doen? Hoe kunnen we dat niet- weten langere tijd uithouden, in een tijd waar iedereen snel een oordeel heeft en meent te weten wat goed en kwaad is?
Later vernemen we dat Elia God leert kennen op een onverwachte nieuwe manier. Hij ontmoet Hem niet in een enorme windvlaag, niet in een aardbeving, niet in het vuur, maar in het gefluister van een zachte bries. Elia is duidelijk veranderd. Wat een verschil met het geweld dat hij eerder heeft gebruikt.