Tweede Paaszondag

Denk bijvoorbeeld aan de bewering dat de opwarming van de aarde geen probleem is omdat we dan minder hoeven te stoken en zo minder CO2 uitstoten. Of de gedachte dat de aanwezigheid van buitenlanders leidt tot een stikstofcrisis, die we zouden kunnen oplossen door vluchtelingen uit te zetten. Wie kunnen we nog geloven als zelfs regeringsleiders feiten verdraaien? Door deze voortdurende stroom van verdraaide feiten en leugens, beginnen mensen te twijfelen aan zichzelf en hun waarnemingen.

Ook in de tijd van Johannes, toen zijn evangelie werd geschreven, begonnen mensen te twijfelen of Jezus werkelijk de beloofde Messias was.
Er was immers gezegd dat alle ellende zou verdwijnen, maar dat leek niet het geval te zijn. Het evangelie van Johannes, geschreven ongeveer 70 jaar na Christus, had een duidelijk doel:

twijfel niet, Hij is het.

Als tegenstem tegen de twijfel aan de fysieke opstanding van Jezus legt Johannes in zijn verhalen over de gebeurtenissen juist daar het accent op. Zo ook in de lezing van deze zondag.

In de evangelielezing van deze zondag staat de opstanding van Jezus centraal. De opstanding bevestigde alles wat Hij had gezegd en gedaan, en gaf zijn leerlingen de zekerheid dat zij konden geloven in Jezus, de Zoon van God. Na zijn verschijning aan Maria Magdalena op paasmorgen, verscheen Jezus aan zijn leerlingen. Zonder dat zij erom vroegen, liet Hij hen zijn handen en zijn zijde zien. Maria Magdalena herkende hem aan zijn stem, de leerlingen aan zijn wonden. Thomas was er niet bij.

Een week later verschijnt Jezus opnieuw, dit keer in het bijzijn van Thomas. Thomas, die vaak onterecht de ongelovige wordt genoemd, wilde de handen en zijde met de gaten erin zien. Hij ging zelfs een stap verder: hij wilde de gaten voelen. Dit wijst op de fysieke opstanding van Jezus. Thomas, die feit en fictie wilde onderscheiden, liet zich niets zomaar gezeggen.

Jezus nodigt Thomas uit om zijn twijfels te overwinnen: "Kijk maar, voel maar." De wonden, de tekenen, geven de continuïteit van de gekruisigde met de verrezene aan. Het is niet iemand anders, de kruisiging is niet uitgewist, maar overwonnen en ingekaderd in nieuw leven. De wonden blijven zichtbaar, zelfs tastbaar, en zijn tekenen van het nieuwe leven over de grenzen van de dood heen.

Oog in oog met de wonden van Jezus en zijn aanwezigheid, verklaart Thomas met zijn krachtige geloofsbelijdenis: "Mijn Heer, mijn God." Hiermee erkent hij dat Jezus zijn Heer en zijn God is.

Hoe kunnen wij in deze tijd onze twijfels overwinnen en met volle overtuiging geloven in de opstanding en het nieuwe leven dat Jezus ons biedt?

Een mogelijkheid is om met de ogen van geloof het lijden en de verrijzenis waar te nemen, zoals Jezus zich openbaart in solidariteit met de lijdende medemens.

Jezus zegt tegen Thomas: "Leg je vingers hier…" Met andere woorden: raak mijn pijn aan, verbind je met mijn lijden en dat van anderen. Daarin kunnen wij Jezus herkennen en God zien. Jezus toont zich aan ons in de wonden van onze wereld. Goede Vrijdag en Pasen horen bij elkaar: de opgestane is een gewonde. Door de ogen van het geloof kunnen we lijden en verrijzenis waarnemen. Jezus toont zich aan ons als de onbekende vreemdeling, als de lijdende mens. Thomas beseft dat Jezus door zijn betrokkenheid bij de wereld gewond is geraakt en uiteindelijk is vermoord.

Hoeveel moed hebben wij om de wonden van onze wereld onder ogen te zien en aan te raken met het geloof dat wij door die aanraking zelf de verrezen Christus zien. En zo vanuit geloof onderscheiden wat ons te doen staat? De Messias zal voor ons zichtbaar worden als een bedelaar aan onze poort. Hoe durven wij ons aan de wonden van deze wereld te verbinden, wonden die tekenen van hoop kunnen zijn?

Het paasfeest omvat betrokkenheid bij hen die lijden onder ziekte, uitsluiting, onderdrukking en oorlog.

De weg naar nieuw leven met Christus is de weg van ontmoeting met de lijdende mens, waarin wij God en Christus mogen ontmoeten als de nabije.

En in navolging van de nabije Christus ook zelf nabij zijn aan de lijdenden. Dat zal ons in beweging zetten tot nieuwe wegen, tot nieuw leven.

Mogen we ons in deze tijd van verwarring en twijfel, richten op de kern van ons geloof: de opstanding van Jezus Christus. Zijn wonden herinneren ons aan het lijden dat Hij heeft doorstaan, maar ook aan de hoop en het nieuwe leven dat Hij ons biedt. Dat we in deze ontmoeting met de lijdende mens, de verrezen Christus mogen zien. En met de woorden van Thomas met volle overtuiging kunnen zeggen: "Mijn Heer en mijn God."

Op U blijf ik vertrouwen.