Article header background
Terug naar overzicht
Jozef Essing
image

Kerkwijdingsfeest van de Lateraanse basiliek

Kerkwijding "Moeder der Kerken" - Waar woont God ?

image

Lateraanse basiliek, Rome © Lawrence Lew, OP

Misschien heeft het ook u verbaasd: die woede van onze Heer.

Hij die steeds de deur openzet voor tollenaars - op geld beluste uitzuigers -, maakt een zweep en ranselt kooplui de tempel uit: ‘Eruit, jullie’

Geen enkele consideratie, waar hij elders coulance toont voor zondaars.Wat maakt Hem hier zo woedend en onverdraagzaam?“Maak van het huis van mijn Vader geen markthal”.Kopen en verkopen, de markt, handel drijven: op zich wijst Hij dit niet af.Maar wel dat je de sfeer van de handel brengt in de ruimte van God.De sfeer van de handel is: ondernemen, jouw belangen behartigen, vooruit zien te komen, winst maken, jezelf promoten. Jij staat voorop.

De ruimte van God, in de joodse traditie waarin Jezus staat, is een andere - zoals wij gewaar worden bij het betreden een oude kerk: je gaat een andere wereld binnen, een werkelijkheid groter dan jezelf, een stilte die spreekt en je te verstaan geeft dat er meer is dan berekenen,een stem die richting wijst, welke kant het uit moet – torah heet dat.

Als je in dat domein handel gaat drijven, dreigt Gods ruimte verkleind te worden tot de engte van je eigen berekeningen en plannen. Jouw ambitie en jouw belangen komen dan op de eerste plaats.God dient dan enkel om je onderneming te zegenen.

God wordt je knecht, in plaats van dat je je laat gezeggen door wat Hij met ons mensen wil.

Voor je het weet wordt godsdienst dan bekrachtiging van praktijken die met God vloeken en waartegen Jeremia’s profetieën al tekeer gingen: Vertrouw niet op die bedrieglijke leus: De tempel is hier, de tempel is hier.Jullie stelen, moorden, lopen achter andere goden aan.En toch durven jullie hier voor Mij te verschijnen met de gedachte: ons kan niets gebeuren!

Godsdienst loopt steeds het gevaar misbruikt te worden, om God in dienst te nemen voor het eigen profijt in plaats van zichzelf in dienst te stellen van Gods liefde die iedere mens het licht in de ogen gunt.

Zo verklaren nogal wat christenen een kapitalisme heilig en gezegend waarin winst maken het hoogste doel is, waarvoor alles moet wijken- wat neerkomt op rijk worden over de ruggen van anderen heen.Niet voor niets heeft de huidige paus de naam Leo gekozen, in de lijn van de vorige paus met die naamdie een encycliek wijdde aan sociale gerechtigheid.

Tijdens een anti-immigratie demonstratie in Nederland klonk uit psalm 4:‘In vrede ga ik liggen en weldra slapen, want U alleen doet mij veilig wonen’.Dat is God in de arm nemen - ‘God aan mijn kant’ - tegen mensen in uit andere culturen, die als vijanden worden weggezet. “Dit land is ons door God gegeven”, zeggen zowel gewelddadige joodse kolonisten als fanatieke islamisten.Zo maak je eigen ideeën en aspiraties immuun voor elke kritische vraag.


image

Orgel,Lateraanse basiliek, Rome © Lawrence Lew, OP

“Praat er met niemand over. Waag het niet schande te brengen” kregen slachtoffers van seksueel misbruik te horen. Wat hun in hun jeugd werd aangedaan was al verschrikkelijk, maar gruwelijker was het, dat het zo geheten ‘door God gegeven gezag’, van kerkhoofd of ‘hoofd van het gezin’, niet aangetast mocht worden.

Overal waar de godsdienstige mens onder het mom van godsdienst niet de dienst aan gerechtigheid en mededogen zoekt, maar zichzelf, wordt God de ‘uitvergroting van zichzelf tot in de oneindige macht’. Misbruik van het beste is het ergste kwaad, zegt een klassiek woord.

Voor Jezus is het dan ook absoluut onverdraaglijk dat zijn Vader, zo intens verbonden met mensen die er niet mogen zijn, tot beschermheer van het onrecht wordt gemaakt.

De afwijzing van deze rampzalige koppeling kan niet duidelijk genoeg zijn. En Hij heeft recht van spreken: “Breek deze tempel af, en in drie dagen zal ik hem doen herrijzen”.- Hij sprak over de tempel van zijn lichaam, zegt de evangelist. Aan zijn lichaam zal te zien wat Gods ruimte wél is: een omarmende aanwezigheid, die zich door geen kwaad weg laat slaan.

En dat geldt ook voor ons die Jezus’ volgelingen zijn.

Het feest van vandaag, de inwijding van de ‘moeder van alle kerken’- de St Jan van Lateranen - stelt ons voor de vraag:

Wáár woont God?

Het wonen van God - het ‘huis van God’ volgens de Schriftlezingen - wordt pas werkelijkheid wanneer Hij inwoont in óns: wanneer Gods liefde ons denken en doen gaat bepalen, onze handel en wandel begint aan te sturen, als goedheid, die zich blijft geven door haat en geweld heen.Zoals nu joodse en Palestijnse vredesactivisten elkaar blijven vasthouden. “U weet toch dat u een tempel van God benten dat de Geest van God in uw midden woont”, schrijft Paulus.

Dan worden wij zelf een bron van levend water, brengen leven waar dood is, vrede in een wereld waarin het geweld zich groot maakt.

Zoals dat water uit de tempelbron - eerste lezing - begint als kleine beekmaar aan het eind een hele Dode Zee weer doet wemelen van leven.

image

Lateraanse basiliek, Rome © Lawrence Lew, OP