Article header background
Terug naar overzicht
Antoinette Van Mossevelde
image

Twintigste zondag door het jaar

En als we al niet in kleine kring aan vreedzame relaties werken, wat zouden we dan mogen verwachten van vrede in de wereld?

image

Fotocrediet : iStock

We proberen het allemaal zo lang mogelijk te vermijden.

We hebben er ontzettend veel voor over om het niet te laten komen tot een breuk in onze familie. Ruzies zijn normaal waar mensen dicht bij elkaar leven maar we zijn toch als de dood voor harde confrontaties die kunnen leiden tot een onoverbrugbare tegenstelling. Die gaan we liever uit de weg. Terecht toch?
Goede familiebanden zijn namelijk heel belangrijk en vrijwel onvervangbaar.
En als we al niet in kleine kring aan vreedzame relaties werken, wat zouden we dan mogen verwachten van vrede in de wereld?

Hoe verbazingwekkend klinkt dan de evangelielezing van vandaag. Hoe verontrustend de uitspraken van Jezus: ‘Denken jullie dat Ik gekomen ben om vrede te brengen op aarde? Nee, zeg ik jullie, eerder verdeeldheid. Vanaf nu zullen vijf mensen in één huis verdeeld zijn, drie tegen twee, en twee tegen drie, vader tegen zoon, en zoon tegen vader; moeder tegen dochter, en dochter tegen moeder; schoonmoeder tegen schoondochter, en schoondochter tegen schoonmoeder.

Dat zijn uitspraken die toch helemaal ingaan tegen ons diepste menselijke verlangen naar warme en liefdevolle contacten, naar harmonie. Bovendien zijn ze toch niet te rijmen met het evangelische aanbod van een liefdevolle God die als een trouwe vader mensen telkens nieuwe kansen geeft en oproept om vergevingsgezind met elkaar om te gaan.

Hoe kunnen we dergelijke extreme uitspraken begrijpen? En wat kunnen ze voor ons vandaag betekenen?

Lucas schrijft zijn evangelie voor mensen en gemeenschappen die bij vervolging in het oog van de storm zitten. Hun bekering tot de weg van Jezus brengt hen in conflict met hun onmiddellijke omgeving. De weg van Jezus gaat niet zelden een andere richting uit dan die waarmee ze vertrouwd waren en kan in die zin dan ook leiden tot een breuk met familie en vrienden. Maar als er crisis en bedreiging van buitenuit zijn, dreigt er ook vaak verdeeldheid over de manier waarop die situatie best aangepakt wordt. Dreigt er verdeeldheid binnenin, in één huis, in één gemeenschap.

Die verdeeldheid is voor de gemeenschap van Lucas een realiteit, een feit. De uitspraken in de evangelielezing vandaag, getuigen van die pijnlijke realiteit. Ze moeten dan ook niet begrepen worden als een oproep, een doel.

Jezus volgen betekent duidelijke maatschappelijke en religieuze keuzes maken die niet begrepen worden, veel weerstand oproepen en helaas soms leiden tot gewelddadige verwerping. Je inzetten opdat de minste mens tot haar recht zou komen veronderstelt in de praktijk vaak tegen stroom ingaan. Voorrang geven aan wie niet van tel zijn en rechteloos lijken; mensen zonder naam, een naam en een gezicht geven, blijkt in elke tijd weer een opdracht die tot conflicten leidt. In Jezus’ leven zelf zien we hoe zijn religieuze en maatschappelijke opstelling veel tegenstand heeft opgeroepen. En uiteindelijk tot zijn kruisdood geleid.

Jezus zegt dat Hij gekomen is om vuur op de aarde te brengen.

image

fotocrediet : Lawrence Lew op

Nog zo’n meerzinnig beeld. Vuur laat niets bij het oude. Het verlicht, het verwarmt en het verteert. Het maakt kans tot groei voor iets nieuws. Het vuur spreekt van de passie waarmee Jezus zijn missie volbrengt maar ook van de loutering, de transformatie van binnenuit die noodzakelijk is om die zending ten einde toe te kunnen volhouden.

Met Pinksteren worden wij allen gedoopt met vuur. En worden wij uitgenodigd om ons te laten bezielen door de Geest die deze transformatie aan ons kan voltrekken.

Die maakt dat we enthousiaste mensen zijn die ook moedige keuzes kunnen maken. Die helpt ons te weerstaan aan de neiging om ons te conformeren en mee te gaan met wat een meerderheid doet, met wat onze omgeving van ons verwacht. Het vraagt moed om te weerstaan aan ons verlangen om te behagen en te pleasen. Om lastige confrontaties niet uit de weg te gaan en om oude loyaliteiten geen voorrang te geven op wat onze diepste overtuiging ons leert.

De uitspraken van Jezus die zo extreem in de oren klinken zijn een waarschuwing tegen een te gemakkelijke opvatting over vrede en eenheid. We kunnen ze beluisteren als een kritiek op een christendom dat niets mag kosten, dat niet gestoord wil worden, dat leeft van een lieve schijnvrede. Dat uit angst voor polarisatie geen keuzes meer durft te maken.

Als volgeling van Jezus mogen wij geen laffe toeschouwers zijn van de strijd die in de wereld wordt gevoerd op leven en dood. Jezus verkondigt ons een ‘ongerieflijke’ God die niet in de lijn ligt van mijn verlangens. Een God die vraagt alert en moedig te zijn. Die ons wakker schudt om oog te hebben voor wat gebeurt en waakzaam te zijn voor al wie uitgesloten, verdrukt of vernederd wordt. Wat wij in ons leven voorrang geven, doet er toe. Het maakt een verschil, hoe klein ook.

We mogen ons laten inspireren door tal van mensen binnen onze geloofstraditie maar ook daarbuiten die de fakkel van dit engagement voor vrede doorheen gerechtigheid, van zorg voor arm-gemaakte mensen en voor onze uitgebuite moeder aarde, hooghouden. Vandaag verwijs ik graag naar de vele dienstweigeraars in Wit-Rusland en Israël. We horen er niet veel over maar ze zijn er. Hun keuze om niet te doden, wordt in deze landen zeker niet in dank aangenomen. Integendeel. Ook niet altijd in hun eigen families. Moge hun moedig engagement een vuur zijn dat ons aansteekt en bezielt in de kleine en grote keuzes die we zelf elke dag opnieuw maken.

image

Fotocrediet : Lawrence Lew op